Een strijdbaar onderzoeker
Onlangs verscheen een opmerkelijke publicatie met als titel '55 jaar onderzoek en strijd om behoud en verbetering van sociale voorzieningen'. Het boek bevat een selectie uit de meer dan 250 artikelen die Henk Weijnen gepubliceerd heeft in de periode 1966 tot en met 2020 over een breed scala aan onderwerpen: welzijnsbeleid, opbouwwerk, sociale zekerheid, inkomensbeleid armoedeonderzoek, armoedebestrijding, gehandicaptenbeleid, ouderenbeleid.
Het zijn veelal artikelen die de niet altijd heldere en soms zelfs verborgen achtergronden van overheidsbeleid zichtbaar maken ten behoeve van diverse belangenorganisaties en actiegroepen die de sociale verworvenheden van de verzorgingsstaat willen behouden wen zo mogelijk verbeteren. Na 55 jaar van actieonderzoek – wie kan hem dat nazeggen? – is Henk Weijnen nog steeds als geëngageerd socioloog bezig met het ondersteunen van maatschappelijke organisaties en actiegroepen die zich inzetten voor een meer rechtvaardige samenleving, een samenleving zonder achterstelling en zonder armoede.
Het boek begint met een korte beschrijving van de loopbaan van de auteur: Sociologisch Instituut in Nijmegen – Nederlands Instituut voor maatschappelijke opbouw – Gehandicaptenraad – na pensionering vrijwilligerswerk voor aantal organisaties. De loopbaan van deze actieonderzoeker is een boeiende illustratie van het verzet tegen de afbraak van de verzorgingsstaat. Henk Weijnen steunde dit verzet met talrijke stevig onderbouwde artikelen en lezingen over tal van onderwerpen uit het brede veld van de sociale zekerheid: over de herziening van de WAO, de herinrichting van de Bijstandwet, de privatisering van de ziektewet, financiële tegemoetkoming voor extra uitgaven i.v.m. handicap of chronische ziekte. De onderzoeken van Henk Weijnen waren goed onderbouwd met feiten en cijfers. Het waren voorbeelden van maatschappelijke tegenspraak die wezenlijk is voor gezonde democratische besluitvorming. Het was niet altijd naar genoegen van overheden die steeds meer moeite hadden met kritiek op hun beleid. En ook de bazen van de actieonderzoeker waren niet altijd blij met stevige kritiek op een overheid die maatschappelijke organisaties subsidieerde in de steeds duidelijker geuite verwachting dat deze zich positief zouden opstellen ten aanzien van het gevoerde overheidsbeleid en die steeds minder gecharmeerd waren van medewerkers bij deze organisaties die zich kritisch bleven opstellen en het maatschappelijk protest tegen het gevoerde (bezuinigings)beleid ondersteunden.
Tijdens de 55 jaar dat Henk Weijnen actief was als onderzoeker zijn veel moeizaam bevochten sociale voorzieningen afgebroken of versoberd. Maar ook in dit afbraakklimaat zijn opmerkelijke successen en succesjes geboekt voor behoud en herstel van sociale voorzieningen, met name voor mensen met de laagste inkomens, waaronder mensen met een handicap en mensen met een chronische ziekte. Het waren zwaarbevochten verbeteringen. Het is wrang dat ze de laatste jaren voor een deel weer zijn of worden teruggedraaid. Dat geeft de noodzaak aan om de strijd tegen afbraak en voor behoud en verbetering van sociale voorzieningen met kracht te blijven voeren. Aan Henk Weijnen zal het niet liggen; die blijft actief ondanks zijn respectabele leeftijd.
Na het overzicht van 55 jaar onderzoek en strijd voor behoud en verbetering van sociale voorzieningen bevat het boek een selectie uit de meer dan 250 artikelen die Henk Weijnen in al die jaren geproduceerd heeft. De gekozen bijdragen zijn gerangschikt naar vier thema’s: armoede, sociale zekerheid in Nederland, sociale zekerheid in Europees perspectief, de inkomenspositie van mensen met een handicap en een chronische ziekte. Het zijn artikelen die niet alleen een beeld geven van het verzet tegen de afbraak van de verzorgingsstaat, maar die tevens onderwerpen aansnijden die ook nu nog actueel zijn. De publicatie kan besteld worden bij Henk Weijnen, tegen een kleine vergoeding voor verzendkosten en verpakkingskosten: maak € 5,50, over op rekening NL60ASNB 0709036132 t.n.v. Henk Weijnen onder vermelding 'bestelling boek 55 jaar'; stuur tegelijkertijd een e-mailbericht naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. met daarin naam en adres voor toezending van het boek.
Panningen, 26 september 2020
Raf Janssen
In juni 2020 is de uitgave Armoede Beleven in druk verschenen. Het is een compact, vlot geschreven boekje. Na het lezen is het helder hoe de beleving van armoede verschilt per persoon en hoe je effectief kan communiceren. Het boekje is te bestellen voor 8,50 euro, exclusief verzendkosten via: 
Op een goed uitgekozen moment, een dik half jaar voor de klimaatconferentie die eind 2015 gehouden werd in Parijs, bracht Paus Franciscus de encycliek 'Laudato Si’ uit. Het is een omvangrijke rondzendbrief waarin de Paus standpunten van de kerk uiteenzet. Meestal gaan dergelijke encyclieken over geloofszaken, maar deze keer gaat het ‘over de zorg voor het gemeenschappelijk huis’, en dat is de aarde. Alle mensen van goede wil worden opgeroepen om met respect en eerbied om te gaan met de aarde en met de armen. In niet mis te verstane bewoordingen beschrijft deze encycliek wat er aan de hand is met de aarde: vervuiling en klimaatverandering; het waterprobleem; de teloorgang van de biodiversiteit; de achteruitgang van de kwaliteit van het menselijk leven en sociaal verval; wereldwijde ongelijkheid. Vastgesteld wordt dat de reactie op deze crises bijzonder zwak en terughoudend zijn, terwijl toch vast te stellen is – en dat gebeurt ook in deze encycliek – dat de mens de oorzaak is van de ecologische crisis. Daarbij wordt fundamentele kritiek geuit op het technocratisch paradigma en het antropocentrisme, op de huidige economie met zijn grenzeloze productie en consumptie. Gepleit wordt voor een integrale ecologie, waar de menselijke en sociale dimensies duidelijk in zijn opgenomen. In dat verband wordt ook ingegaan op de noodzaak van sociale rechtvaardigheid bij de zorg voor het behoud van de aarde. Het is een rondzendbrief van de katholieke kerk. Er staan ook passages in die niet-gelovigen minder of niet zullen aanspreken. Maar het merendeel van de 246 korte beschouwingen bevat analyses, visies en aanbevelingen die iedereen, ook niet-gelovigen, aan het denken zetten en hopelijk ook aan het handelen, om de aarde te behouden en dat te doen op een sociaal rechtvaardige wijze. 
Armoede Live! analyseert armoede in de rijke samenleving. Vijf maatschappelijke trends staan centraal. Deze trends raken alle mensen, maar treffen mensen met een beperkt inkomen onevenredig hard. Voor hen zijn de poorten tot consumptie gesloten. 
De gemeente Zwolle bindt de strijd aan met armoede in de stad. 
