Hoe kunnen we armoede voorkomen? Deel 2
Dit verhaal staat voor vele verhalen
Ervaringsdeskundigen leggen in het kennismakingsbezoek met minister Carola Schouten op 6 juli 2022 de vinger op de zere plekken. Beter luisteren naar ervaringsdeskundigen, meer leren over wat er verbeterd kan worden, samen de pijnpunten op tafel leggen en niet een andere kant op kijken bij problemen. In dit artikel kun je uit eerste hand lezen wat er belangrijk is om toekomstperspectief te bieden voor mensen met chronische, niet zichtbare beperkingen.
Waarom bij chronische beperkingen een vangnet met toekomstperspectief noodzaak is
Dit levensverhaal* vraagt aandacht voor chronische, niet zichtbare beperkingen. Meer vangnet-steun is nodig bij wonen, werken en studeren en het bieden van toekomstperspectief.
Als persoon met een chronische, niet-zichtbare beperking zie ik dat je tussen wal en schip valt. Dat is soms fijn, dan kun je normaal doen, maar ook vaak niet.
Ik zit hier met twijfels: ben ik wel arm genoeg, ben ik wel gehandicapt genoeg? Dus ik probeer dit verhaal te doen zonder mezelf af te breken.
Dat ik er toch al 18 jaar mee rondloop en er toch wel een naampje voor is. Het lijkt veilig als er geen naam voor is. Als je dan maar gewoon je best doet, en je kansen grijpt en zelf creëert .... Als ik terugkijk, ik heb een aantal keren gerevalideerd tijdens het studeren en ben te ver gegaan. Nu ben ik gestopt met mijn studie omdat ik echt niet langer kon.
Hoe mijn pijn- en energieklachten verlopen is grillig. Er zijn perioden dat het heel erg goed gaat maar een jaar later weer niet. Dat ik weer mijn dromen gedag moet zeggen en weer kijken: wat kan dan wel? Ik vraag me af of dat het bestaan van een ziektewet voor studenten me destijds geholpen had, dan had ik uit kunnen zoeken onder welke randvoorwaarden ik kan studeren en wellicht mijn diploma kunnen behalen.
Ik ben het werken zonder diploma toch gaan proberen. Een paar uur per week heb ik gewerkt, ben in de ziektewet terechtgekomen, net iets boven bijstandsniveau. Er is dan toch ruimte te erkennen dat ik een beperking heb. Nu heb ik wel geluk gehad in een huurwoning voor studenten te komen. Nu moet ik daaruit. Voor de sociale huursector sta ik op de wachtlijst, nu al 13 jaar voor een sociale huurwoning. Waar moet ik nu terecht? Door de beperking die ik ervaar, lijken maatschappelijke kwesties zoals de woningnood onder een vergrootglas te liggen. Met mijn inkomsten kan ik geen woonruimte vinden in de particuliere huursector. Mijn inkomsten compenseren door meer uren te gaan werken, is geen optie.
Er is wel begeleiding, maar er is wel die angst. Angst dat werk niet loont waardoor je in de armoedeval terecht komt. Normaal functioneren, je kon het vroeger ook, waarom nu dan niet? Er zijn zoveel jongeren die ik tegenkom. Allemaal met goede moed, ambitieus, tegenslag hoort erbij.
Het voelt wel dat bepaalde problemen onder een vergrootglas worden gelegd, omdat je ze niet kunt compenseren met iets anders.
Justine Feitsma (Sociale Alliantie): Je hebt geprobeerd door te gaan, er komt weinig begrip voor je situatie, bij artsen niet, bij docenten en potentiële werkgevers niet. Je kan veel, maar niet altijd. Je moet het vaak zelf uitvogelen. Je zou willen dat je een vangnet krijgt waarin je opgevangen wordt; dat je het niet zelf allemaal hoeft te regelen.
..... ik ben dolgelukkig als ik een sociale huurwoning zou hebben, dan kan ik denken over toekomstig ouderschap zonder meteen een schuldgevoel te hebben. En er is nog een droom om een baan te hebben waar mijn talenten gewaardeerd worden. Dat is de ideale wereld, dat je serieus wordt genomen. Dat je jezelf ook serieus neemt.
Het is zoeken zoeken en lezen, lezen, lezen, dat je de juiste mensen tegenkomt, de goede organisatie. Nu kijken wat er dus kan.
Wanneer de Minister aanmoedigt te blijven dromen, is het antwoord: "Dromen is de enige optie die rest wanneer het ontbreekt aan zekerheden binnen wet- en regelgeving."
Opleiding, ontwikkeling en noodhulp zijn de beste investering
Dit levensverhaal* vestigt de aandacht op de ondersteuning van alleenstaande moeders. Zij vraagt de minister de inzet op opleiding en ontwikkelingsmogelijkheden voor alleenstaande moeders te stimuleren en wijst op het belang van noodhulp.
Als je zo in een dip zit dat de muren op je afkomen, moet het niet zo zijn dat er gezegd wordt: zit er een baangarantie aan vast; je moet acht weken wachten; je moet een testje doen.
Een hele periode heb ik me niet kunnen ontwikkelen, geen kansen kunnen creëren. Je blijft hangen. Gelukkig had ik wel een goede mindset om omhoog te komen en dat heb ik met vrijwilligerswerk gedaan, om mensen te helpen die ook in de schulden zitten. Als alleenstaande moeder die in armoede leeft, weet je dat dat slecht is voor kinderen. Dat de criminaliteit onder jongeren toeneemt, dat heeft ermee te maken dat moeders geen lucht hebben.
Trajecten worden steeds afgewezen, omdat er nog schulden zijn (door de Toeslagenaffaire). Dan is er geen uitzicht, er is geen toekomstperspectief. Je wilt dat er gevraagd wordt: waar liggen je talenten, welke opleidingen wil je volgen zodat je je gezin kan onderhouden. Dat opleidingen aansluiten bij wat je wilt. Aan de andere kant heb ik ook moeders gezien die zich helemaal afsloten, uitzichtloos waren. Als er maar iets was geweest als noodhulp of een investering in een opleiding en niet alleen 'als je voor je kind zorgt dan heb je daar geen recht op'.
Als je zo in een dip zit dat de muren op je afkomen, moet het niet zo zijn dat er gezegd wordt: zit er een baangarantie aan vast; je moet acht weken wachten; je moet een testje doen.
Ik ben nu schuldenvrij. Het is moeilijk, ik ben nog steeds eenzaam soms. (....) Het wordt niet vaak gevraagd in het systeem: hoe gaat het met je. Het is best wel een trauma. Het is van: ik moet voorzichtig doen, anders word ik in de gaten gehouden, dan wordt er weer iets van me afgepakt. Ik maak geen gebruik meer van de opvangtoeslag, dat durf ik niet meer.
Ik denk dat sommige mensen nog hoop hebben, maar andere mensen niet meer.
Het is me gelukt met het netwerk dat ik heb. Mijn jongste kind zit op het bijzonder onderwijs. Ik heb net ontdekt dat je dan dubbel kinderbijslag krijgt. Misschien ka n ik met dat geld iemand vinden die hem thuis na school kan opvangen. Ik ben wel heel erg aan ‘t puzzelen en zoeken.
Ik heb ook wel eens perioden zo'n pijn gehad en geen geld voor de tandarts. De enige optie is dan het laten trekken van kiezen. Het was gewoon een vervelende periode. En feitelijk is het nog steeds niet afgerond. Slachtoffers van de Toeslagen-affaire weten nog steeds niet (juli 2022) wat er gebeurt, dat is het beangstigende.
Ellie Smolenaars
** Deze levensverhalen zijn geanonimiseerd weergegeven.
Toelichting:De gesprekken vonden plaats te Den Haag, woensdag 6 juli 2022. Met dank aan iedereen die zich ervoor inzet! De verhalen zijn er voor de herkenning en erkenning, om kracht op te doen, voor actie en om de speerpunten in alle organisaties aangesloten bij de Sociale Alliantie en daarbuiten scherp te slijpen. Deel 1 verscheen in de Sociale Alliantie Nieuwsbrief Nr. 2 van 2022.
De Sociale Alliantie (twitter: @SocialeAllianti) staat voor een krachtige en brede samenwerking in dienst van ieder die te maken heeft met #armoede en stijgende kosten zoals #zorgkosten en #energiearmoede.
Armoede is een grote zorg op dit moment in de maatschappij. De hoge huren, de rekeningen die niet betaald kunnen worden, de zorgkosten. We hebben mensen meegenomen met een eigen verhaal dat staat voor vele verhalen en willen het gesprek aangaan over hoe wij armoede kunnen voorkomen.
Justine Feitsma, voorzitter Sociale Alliantie
