Thema: Schulden en schaarste
De laatste jaren is er veel aandacht gekomen voor de psychologische en gezondheidseffecten van armoede en schulden. Hersenonderzoek laat zien dat de stress die armoede en schulden met zich meebrengen gevolgen hebben voor de manier waarop mensen zich gedragen en beslissingen nemen.
'Moblitiy Mentoring' heeft naar aanleiding van deze inzichten een grote vlucht genomen. Dit is een (schuld)hulpverleningsaanpak, die meer rekening houdt met de lessen uit de hersenwetenschap en de effecten van stress.
Van Jan Maasen is een bijdrage in dit themadossier opgenomen, waarin hij vertelt over een bijeenkomst rond Armoede, schulden en stress voor Parochiële Caritas Instellingen. Daarbij kwam ook de methode van Mobility Mentoring aan bod. Aandacht voor de gevolgen van armoede en schulden voor het brein en de gezondheid van mensen kan een bijdrage leveren aan een beter begrip en een betere benadering in de (ook kerkelijke) hulpverlening aan mensen met problematische schulden.
In een bijdrage van Raf Janssen worden kritische kanttekeningen bij de 'hype' van Mobility Mentoring geplaatst. De aanpak gaat wel erg eenzijdig uit van een geïndividualiseerde, psychologische benadering en stelt geen vragen bij maatschappelijke oorzaken van armoede en schulden. De schuldvraag komt daardoor niet meer bij de systemen van de samenleving te liggen en vooral bij het individu.
Het boek 'Schaarste' dat in 2013 verscheen, had veel invloed. 'Hoe gebrek aan tijd en geld ons gedrag bepalen', luidt de ondertitel. Hoe het gevoel van schaarste bezit neemt van ons denken, ons denken stuurt. Er treedt schier automatisch een tunnelvisie op. Dit boek is veel besproken, en Raf Janssen wijst in een bijdrage aan dit dossier op deze boekbesprekingen. Hij analyseert daarbij ook de sterke en de zwakke punten van dit boek.
Het dossier sluit af met een column over de (on)mogelijkheden van gemeenten om de schuldenbrand te blussen.
Dit thema-dossier bestaat uit de volgende bijdragen:
