Laudato Si
Een nog steeds uiterst actuele encycliek ‘over de zorg voor het gemeenschappelijk huis’.
Op een goed uitgekozen moment, een dik half jaar voor de klimaatconferentie die eind 2015 gehouden werd in Parijs, bracht Paus Franciscus de encycliek 'Laudato Si’ uit. Het is een omvangrijke rondzendbrief waarin de Paus standpunten van de kerk uiteenzet. Meestal gaan dergelijke encyclieken over geloofszaken, maar deze keer gaat het ‘over de zorg voor het gemeenschappelijk huis’, en dat is de aarde. Alle mensen van goede wil worden opgeroepen om met respect en eerbied om te gaan met de aarde en met de armen. In niet mis te verstane bewoordingen beschrijft deze encycliek wat er aan de hand is met de aarde: vervuiling en klimaatverandering; het waterprobleem; de teloorgang van de biodiversiteit; de achteruitgang van de kwaliteit van het menselijk leven en sociaal verval; wereldwijde ongelijkheid. Vastgesteld wordt dat de reactie op deze crises bijzonder zwak en terughoudend zijn, terwijl toch vast te stellen is – en dat gebeurt ook in deze encycliek – dat de mens de oorzaak is van de ecologische crisis. Daarbij wordt fundamentele kritiek geuit op het technocratisch paradigma en het antropocentrisme, op de huidige economie met zijn grenzeloze productie en consumptie. Gepleit wordt voor een integrale ecologie, waar de menselijke en sociale dimensies duidelijk in zijn opgenomen. In dat verband wordt ook ingegaan op de noodzaak van sociale rechtvaardigheid bij de zorg voor het behoud van de aarde. Het is een rondzendbrief van de katholieke kerk. Er staan ook passages in die niet-gelovigen minder of niet zullen aanspreken. Maar het merendeel van de 246 korte beschouwingen bevat analyses, visies en aanbevelingen die iedereen, ook niet-gelovigen, aan het denken zetten en hopelijk ook aan het handelen, om de aarde te behouden en dat te doen op een sociaal rechtvaardige wijze.
De encycliek 'Laudato Si’ is wereldwijd een belangrijke impuls voor gerechtigheid op het terrein van armoede en milieu. De encycliek heeft veel teweeggebracht, met name in Amerika, Frankrijk en Duitsland. Ook in ons land wordt er veel mee gedaan en de Konferentie Religieuzen Nederland heeft een site ingericht, waar werkmaterialen op staan hoe je met de encycliek kan werken. Zie verder op: https://laudato-si.nl/
Panningen, 21 januari 2020
Raf Janssen
