Introductie Conferentie 'Ongelijkheid en armoede'

door Ruud Kuin, voorzitter Sociale Alliantie

Bezit

De drie rijkste Amerikanen bezitten meer dan het gezamenlijk BBP van de 65 armste landen op de wereld. Van de 7 miljard mensen op aarde bezitten de 85 rijkste evenveel als de armste helft van de wereldbevolking. In Nederland is 65% van het vermogen in bezit van de rijkste 10%; de rijkste 2% bezit 33%.

Is ongelijkheid groter of kleiner geworden?

De rijkste 10% ontvangt 9 maal zoveel als de armste 10%. Dat was in de jaren '80 nog 6 maal (zo is het in Duitsland, Zweden en Denemarken nog steeds). In 1950 ontving een topman 30 maal modaal. Dat is op dit moment 500 maal!

Is ongelijkheid goed / niet goed?

De argumenten:

1. Iedereen heeft de kans om miljonair te worden.
   Er wordt niet bij verteld dat die kans statistisch 0,00143% is. Ook wordt niet vermeld dat die kans in landen met minder ongelijkheid het grootst is.
2. Kans op rijkdom stimuleert groei.
   Tot wat stimuleert € 7,2 miljoen per uur verdienen? Wat is het stimulerende effect van het feit dat 60% van de mensen goed is voor niet meer dan 4,2% rijkdom? Meer ongelijkheid bete-kent niet meer groei; in 'gelijkere' landen is er meer groei.
3. Het verschil tussen rijk en arm was er altijd al, dat is een 'natuurwet'.
   Onderzoek, waaronder dat van Piketty, toont aan dat het groeit als we niet ingrijpen.
4. Rijken zorgen voor werk.
   Multinationals doen het tegendeel. Begin jaren '70 waren er 195.000 Nederlanders werkzaam bij een multinational = 1 op 25 werknemers. Nu zijn dat nog 39.000 mensen = 1 op de 204.

Hoe erg is ongelijkheid?

1. 1,2 – 2,5 miljoen mensen leven in armoede.
2. Hoe groter de ongelijkheid:
   hoe lager de levensverwachting
   hoe lager het sociale vertrouwen
   hoe hoger analfabetisme, moordcijfer, het aantal tienerzwangerschappen en des te meer obesitas.
3. Het is een bron van populisme, nationalisme en racisme omdat grote groepen zich buiten gesloten voelen.
4. Het ondermijnt (het vertrouwen in) de democratie. Een kleine groep heeft grote (economische) macht. Flexibilisering, marktwerking, afbraak van de sociale zekerheid dragen bij aan het afnemende vertrouwen.

Wat vinden we acceptabel?

In Nederland vinden we dat een directeur tot zo'n 5,4 maal meer dan een arbeider mag verdienen. We denken dat het 11,4 maal zoveel is, maar in werkelijkheid is het 17 maal zo veel.
57% van de bevolking is voor nivellering.

Wat te doen?

Het verzamelen van gegevens is belangrijk: meten = weten. Dat zal Monique Kremer van de WRR in haar bijdrage laten zien. Een volgende stap is dan daar iets aan doen. En daar zijn verschillende mogelijkheden voor, bijvoorbeeld het invoeren van een ander belastingsysteem. Een systeem waarbij kapitaal zwaarder belast wordt dan tot nu toe. Waar wij als Sociale Alliantie in elk geval naar toe willen: minder inkomensverschillen.

Afdrukken